Schijnzelfstandigheid als zzp’er voorkomen: hoe doe je dat?

Ga je ondernemen maar heb je (voorlopig) maar één opdrachtgever? Pas dan op! Het kan zijn dat de Belastingdienst jouw relatie met je opdrachtgever ziet als een dienstverband. Je wordt dan als schijnzelfstandige bestempeld, met alle negatieve (financiële) gevolgen van dien. Lees dus goed wat schijnzelfstandigheid voor zzp’ers inhoudt, en hoe je het kunt voorkomen.

Wat is schijnzelfstandigheid?

Je wordt schijnzelfstandige genoemd als je op papier als zelfstandige werkt, terwijl je in feite een werknemer bent. Het woord zegt het al, je lijkt zelfstandige, maar bent dat eigenlijk niet. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer je wel als ondernemer bent ingeschreven, maar in feite eigenlijk maar voor één opdrachtgever werkt. Zowel jij als zzp’er als de opdrachtgever zijn verantwoordelijk om dit goed in de gaten te houden. Beide partijen kunnen hier dan ook voor bestraft worden.

Wat zijn de gevolgen van schijnzelfstandigheid?

Blijkt er na een controle van de Belastingdienst dat er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking, maar is er geen sprake van kwaadwillendheid? Dan krijg je in eerste instantie een waarschuwing + aanwijzingen om er binnen drie maanden mee aan de slag te gaan. Indien er wel een vermoeden is van kwaadwillendheid en/of als er niets met de waarschuwing is gedaan dan kan erop gehandhaafd worden. De mogelijke gevolgen zijn dan:

• Correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen. En vergis je niet: dit kan flink oplopen!
• Je verliest fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek, MKB-winstvrijstelling en – in het geval van een startende ondernemer – de startersaftrek

Richtlijnen van schijnzelfstandigheid

Belangrijk om te weten is waar de Belastingdienst op let om vast te stellen of er sprake is van schijnzelfstandigheid. Daarbij wordt gekeken naar de volgende zaken:

• Streef altijd naar meerdere opdrachtgevers als zzp’er. Heb je nog niet meteen meerdere opdrachtgevers? Zorg er dan op zijn minst voor dat je laat zien dat je je best doet (bewaar bijvoorbeeld bewijzen van solliciaties en gesprekken met recruiters).
• Realiseer je dat zzp’en vanuit je vorige loondienst baan niet zomaar mag, controleer hiervoor de regels.
• Heb jij wel meerdere opdrachtgevers, maar is ruim 70% van de opdrachten en/of omzet van één werkgever? Daar kan de Belastingdienst doorheen prikken. Dit zal dan ook extra in de gaten worden gehouden.

Let op: Heb je een contract met het tussenbureau én met de eindklant? Dan telt de eindklant als opdrachtgever.

Gebruik de modelovereenkomst van de Belastingdienst

Twijfel je of jij aan de slag bent als werknemer of zzp’er? De Belastingdienst heeft een modelovereenkomst opgesteld met afspraken die de werkrelatie tussen een zzp’er en opdrachtgever verduidelijken. Kun je deze regels allemaal afvinken? Dan werk jij als zelfstandige die de opdracht uitvoert.

Kom je er door de modelovereenkomst achter dat er wel sprake is van loondienst, dan heb je een andere arbeidssituatie. Jouw opdrachtgever is dan jouw werkgever en moet in dat geval bijvoorbeeld loonheffingen inhouden en doorbetalen bij ziekte. Belangrijk om dat dus goed uit te zoeken.

Vind de modelovereenkomst van de Belastingdienst die bij jouw situatie past hier.

Let wel op: het is niet zo dat je je met een modelovereenkomst meteen vrijwaart van schijnzelfstandigheid. De richtlijnen, zoals het streven naar meerdere opdrachtgevers, blijven ook gewoon van kracht.