ZZP en zwanger: waar heb je recht op?
Je bent in verwachting, gefeliciteerd! Een hele leuke, maar ook spannende tijd. Niet alleen persoonlijk, maar ook zakelijk zal dit uitdagingen met zich meebrengen. Want hoe zit het bijvoorbeeld met uitkeringen als je als ZZP’er zwanger bent? Daar vertellen we je in dit artikel meer over.
Regel (op tijd) je praktische zaken
Als eerste is het belangrijk dat je op tijd begint met het voorbereiden van je onderneming op jouw afwezigheid. In loondienst kun je jouw taken wellicht makkelijk overdragen. Maar als je als ZZP’er zwanger bent dan gaat dat net even anders. Lees je goed in welke regelingen er zijn. Misschien wil je iemand (tijdelijk) aannemen of inhuren om jouw taken over te nemen, of ligt jouw bedrijf een tijdje stil. In beide gevallen is het verstandig om je klanten hierover tijdig te informeren. Op deze manier kom je niet voor verrassingen te staan als je straks bevallen bent en van je kleintje wilt genieten.
Zelfstandig en Zwanger-regeling (ZEZ)
Wanneer je als ZZP’er zwanger bent vallen je inkomsten een tijdje (volledig) weg. Om deze financiële klap te verzachten, heeft de overheid de ZEZ in het leven geroepen. Deze uitkering krijg je vanaf 6-4 weken voor de verwachte datum van je bevalling en loopt door tot minstens 10 weken na je bevalling. Je hebt recht op minimaal 16 weken uitkering. Verwacht overigens geen vetpot. De ZEZ-uitkering bedraagt maximaal het minimumloon. Voor de hoogte van de uitkering wordt het urencriterium gehanteerd. Heb je in het jaar voor je ZEZ-uitkering ten minste 1.225 uur als zelfstandige heeft gewerkt? Dan krijg je de volledige uitkering. Als dit niet het geval is, is jouw uitkering lager.
Voorwaarden
Als je aan de volgende twee voorwaarden voldoet, kom je in aanmerking voor de uitkering:
- Je bent zelfstandig ondernemer (met of zonder personeel), zelfstandig beroepsbeoefenaar (zoals een freelancer of kunstenaar) of meewerkend echtgenoot van een zelfstandig ondernemer.
- Je werkt als zelfstandige op de dag voordat de uitkering ingaat.
Let op: je kunt de ZEZ-uitkering ook met terugwerkende kracht na je bevalling aanvragen. Doe je dat binnen 1 jaar nadat je recht op de uitkering begon? Dan krijg je alsnog het volledige bedrag waar je recht op had. Doe je het later, dan wordt de periode waarover de uitkering wordt berekend steeds korter.
Bijzondere situaties
Er zijn drie bijzondere situaties. De eerste is dat je zwanger bent van een meerling. In dat geval ga je eerder met verlof. Je hebt dan recht op minimaal 20 weken ZEZ-uitkering. De tweede is dat je naast je werk als zelfstandige ook in loondienst werkt of een UWV-uitkering krijgt. Dan heb je ook recht op een WAZO-uitkering. Als die twee samen hoger zijn dan je totale inkomsten, dan wordt de ZEZ-uitkering verlaagd totdat ze samen gelijk zijn aan je inkomsten. De derde bijzondere situatie is dat je vrijwillig bent verzekerd voor de Ziektewet. Dan krijg je bij zwangerschap een uitkering van het UWV. Die uitkering bedraagt 100% van het verzekerde dagloon. Kijk voor de details bij deze bijzondere situaties op de website van het UWV.
Arbeidsongeschiktheidsverzekering
Als jij een AOV hebt lopen voordat je zwanger wordt, krijg je vaak ook een uitkering bij zwangerschap. De specifieke voorwaarden hiervoor vind je in je polis. Vaak moet je jouw verzekering bijvoorbeeld al minstens 2 jaar voordat je zwanger wordt hebben lopen. Voor de hoogte van de ZEZ-uitlering maakt een extra uitbetaling vanuit je AOV verzekering niet uit. Het kan andersom wel zo zijn dat de verzekeraar de AOV-uitkering verlaagt als je ook een ZEZ-uitkering krijgt. Wat je krijgt uitgekeerd via de AOV is afhankelijk van je verzekeraar en de keuzes die jij hebt gemaakt in je polis.
Uitzondering op het urencriterium
Zoals je waarschijnlijk weet, moeten ondernemer voldoen aan het urencriterium om van bepaalde aftrekposten of regelingen gebruik te maken. Denk aan de zelfstandigenaftrek. Als jij zwanger bent of net bent bevallen kun je (meestal) niet voldoen aan dit urencriterium. Om dit gat op te vullen, mag je voor een periode van 16 weken doen alsof je wel je uren hebt gemaakt. Je telt dus de uren die je normaal gesproken maakt op bij de uren die je de rest van het jaar hebt gewerkt.
Vaderschapsverlof
Helaas is er voor zelfstandig ondernemers niet zoiets als een vaderschapsverlof. Het geboorteverlof is er echt specifiek voor werkenden in loondienst. Als ondernemer ben je namelijk als het goed is zelf vrij om je werktijden en verlof te bepalen. Je bent er dus ook zelf verantwoordelijk voor om eventueel te zorgen voor vervangend inkomen