Wat is box 1, 2 en 3 voor je belasting? De verschillen simpel uitgelegd.

Als je inkomstenbelasting gaat doen dan heb je misschien wel eens gezien dat er wordt gesproken over verschillende ‘boxen’. Of je hoort in de wandelgangen dat iets in box 1 of box 3 valt. Maar wat is dat nou eigenlijk? In dit artikel vertellen je meer over box 1, 2 en 3 belasting en wat dit betekent voor je aangifte.

Wat zijn die boxen in de belasting nou eigenlijk?

De verschillende boxen waarover gesproken wordt worden gebruikt in de jaarlijkse inkomstenbelasting. In deze aangifte betaal je belasting over je inkomen. Maar er zijn natuurlijk verschillende vormen van inkomen. Je denkt al snel aan inkomen uit loondienst maar je kunt ook inkomen hebben uit bijvoorbeeld een onderneming, uit aandelen of beleggingen. Het doel van de boxen is om verschillende soorten inkomsten op een passende manier te belasten. In Nederland kennen we 3 boxen met elk een eigen thema.

Wat is box 1?

De meest bekende box is box 1. Hierin valt het inkomen uit werk en je eigen woning. Voor veel personen wordt het grootste deel van het inkomen in deze box belast. Denk aan je salaris als je in loondienst bent. Maar: hierin valt óók je winst uit onderneming als je een eenmanszaak of VOF hebt. Daarnaast neem je een eigen woning ook op in box 1. Alles wat daarmee te maken heeft, zoals eventuele hypotheekrenteaftrek, wordt dan ook in dit onderdeel van de inkomstenbelasting verrekend.

Belastingtarieven in box 1

Box is weer verdeeld in 2 schijven met verschillende belastingtarieven. Het tarief is oplopend. Dat wil zeggen: je betaalt meer belasting als je inkomen hoger wordt. In 2024 ligt de grens van de eerste schijven rond een jaarlijks inkomen van €75.000. De actuele belastingtarieven voor box 1 kun je vinden op de website van de Belastingdienst.

Weetje: de boxen zijn dus echt iets anders dan de belastingschijven. Er wordt soms onterecht gedacht dat als je net in een hogere schijf valt, je over het gehele inkomen een hoger belastingtarief betaalt. Maak je geen zorgen: dit is niet het geval. Je betaalt altijd over het eerste deel van je inkomen het belastingtarief van de eerste schijf, en over het eventuele deel dat daarboven zit het hogere belastingtarief.

Wat is box 2?

Box 2 zul je waarschijnlijk een stuk minder vaak voorbij horen komen omdat dit voor veel mensen niet van toepassing is. Deze box heeft betrekking op aanmerkelijk belang. Oftewel: mensen die meer dan 5% aandelen hebben in een vennootschap of coöperatie. Vaak gaat het dan om BV’s. De winst van BV’s wordt in een aparte aangifte belast: de vennootschapsbelasting. Box 2 in de inkomstenbelasting is ervoor bedoeld om eventueel inkomen uit dividend of verkoopwinst op aandelen te belasten.

Belastingtarieven in box 2

Tot en met 2023 kende box 2 maar één belastingschijf. Sinds 2024 is echter ook box 2 verdeeld in 2 belastingschijven. Ook daarvoor geldt: bij een hoger inkomen betaal je een hoger belastingpercentage. In 2024 lag de grens tussen de schijven op €67.000. De actuele belastingtarieven voor box 2 kun je vinden op de website van de Belastingdienst.

Wat is box 3?

Last but not least hebben we box 3, ook wel bekend als de box voor sparen en beleggen. In deze box wordt je vermogen belast. Om het totale vermogen te bepalen kijk je onder andere naar geld op je spaarrekening(en), beleggingen en eventuele schulden. De eigen woning(schuld) telt niet mee, omdat die al in box 1 valt. Bij beleggingen kun je denken aan traditionele beleggingen zoals aandelen en obligaties, maar ook aan crypto’s en (vakantie)woningen.

Belastingtarieven in box 3

Box 3 kent maar één belastingschijf. Je betaalt echter pas belasting als je boven de drempel van het heffingsvrij vermogen zit. Veel mensen zitten onder deze drempel en betalen dus geen box 3 belasting. In 2024 is het belastingpercentage 36%. Maar: je betaalt dit niet rechtstreeks over het vermogen, maar over een (door de Belastingdienst bepaald) rendement. De rendementspercentages verschillen tussen sparen en beleggen, waarbij het rendement op sparen over het algemeen lager is. De actuele belastingtarieven voor box 3 en de drempels voor het heffingsvrije vermogen kun je vinden op de website van de Belastingdienst.

Weetje: er is de afgelopen tijd veel te doen geweest om box 3, naar aanleiding van een uitspraak van de Hoge Raad. In het verleden gebruikte de Belastingdienst fictieve rendementen om te belasten. Over het algemeen was dat positief voor beleggers, maar negatief voor spaarders. Dit bleek in strijd met Europese regelgeving. In de toekomst moeten ze werkelijke rendementen gaan belasten. Dit heeft grote gevolgen voor zowel de Belastingdienst als sommige belastingbetalers. Op dit moment zitten we in een tussenfase, maar box 3 is dus volop in beweging.